Maximilien Robespierre

Czy finalizacja procesu narodotwórczego wymaga mordu założycielskiego na władcy? Takim twierdzeniem zasłynął swego czasu patrzący z uznaniem na przebieg rewolucji francuskiej Jarosław Marek Rymkiewicz. Nowe wydanie jego słynnego „Wieszania” skłania dziś do refleksji nad genezą narodu polskiego – jego wiecznym niewykończeniem i nieumiejętnością ostatecznego upodmiotowienia się.

Kim był Louis Saint-Just, prawa ręka Robespierre'a, zgilotynowany w wieku niecałych 27 lat praktyk i teoretyk jakobinizmu, nazywany archaniołem terroru? To w jego myślach i działaniach wydają się tkwić korzenie ideologii, które uformowały współczesność.

Czy Robespierre'a można nazwać francuskim patriotą, a może i nacjonalistą? Jakie grupy społeczne go popierały? Czy od początku planował on wprowadzenie terroru i dyktatury? Jakie były osiągnięcia jego rządów?

Dziś 27 lipca, czyli 9 thermidora - rocznica zamachu stanu, który obalił w 1794 rządy Maximiliena Robespierre'a we Francji i zakończył najbardziej krwawą część wielkiej rewolucji francuskiej.

Rewolucja francuska jawi się statystycznemu przedstawicielowi prawicy jako zło absolutne. Wielki terror, masowe mordy w Wandei, profanacje kościołów i mogił. W wydarzeniach rewolucji widzi się źródło upadku Europy. Czy taka ocena wyczerpuje złożoność zagadnienia?